 |
| Alma-Tadema |
 | |
| Alma-Tadema |
Ik vertelde hem dat voor mij de meest indrukwekkende Nederlandse schilder uit de 19e eeuw de Friese schilder Alma-Tadema was. Tot mijn schrik was het gesprek over, hij wilde niet praten met iemand die Alma-Tadema waardeerde. 20 jaar later, eind jaren 90, was Alma-Tadema weer helemaal terug in het centrum van de kunstgeschiedenis, er verschenen boeken over zijn werk en er werd een grote expositie in het van Gogh museum samengesteld.
Kunstgeschiedenis pretendeert een wetenschap te zijn, en dus objectief. Ik vraag me af of kunstgeschiedkundigen beseffen hoezeer hun oordeel door mode beïnvloed is.
Zo'n reactie van zo'n kunstgeschiedenisstudent is inderdaad vrij grof, maar om eerlijk te zijn kan ik zijn afkeer van Alma-Tadema wel een beetje begrijpen. Dankzij weblogs als dat van jou (maar ook Lines & Colors en Underpaintings) heb ik inmiddels geleerd negentiende-eeuwse schilderkunst niet onmiddellijk af te schrijven als inhoudsloze kitsch, kan ik nog steeds wel enig begrip opbrengen voor die geïnstitutionaliseerde afkeer ervan. Het werk van Alma Tadema is weliswaar technisch jaloersmakend perfect, inhoudelijk gaat het helemaal nergens over. Het verleden dat hij schildert is volkomen gladgestreken, totaal ontdaan van alles dat in de ogen van de braafste negentiende-eeuwse burgers mogelijk aanstootgevend zou kunnen zijn, en de figuren die hij erin neerzet zijn, in mijn eenentwintigste-eeuwse ogen althans, totaal emotieloos en vlak.
BeantwoordenVerwijderenVolgens mij is het dat waar de impressionisten en in hun kielzog de huidige kunsthistorici zich tegen afzetten: technisch zitten al die academiestukken perfect inelkaar, maar ze zijn ook volkomen levenloos en dood. Dat geknoei van, zeg, een Monet of een Pisarro (of van onze eigen Breitner, bijvoorbeeld) is een stuk levendiger en interessanter om naar te kijken.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat het overdreven is al die academieschilderkunst zonder verder commentaar aan de kant te vegen. Niet alleen neemt het een belangrijke plaats in de kunsthistorie in (zonder Bouguerau geen Manet of zelfs Picasso), als je er met een onbevangen blik naar kunt kijken en erin slaagt het te waarderen zoals het destijds bedoeld is, dus vooral met aandacht voor de technische uitvoering ervan, valt er zelfs voor een cynische eenentwintigste-eeuwer met een voorliefde voor rafelrandjes en vuil best nog wel wat van de genieten.
Is deze Tadema dezelfde als deze Tadema? ( http://showcase.thebluebus.nl/soundtrack-of-my-life/november-2011/dienende-kunst )
BeantwoordenVerwijderenMatthijs, een uitgebreidere reactie volgt later.
BeantwoordenVerwijderenFrits, de Tadema die ik bedoel leefde eerder, Lawrence Alma Tadema, van 1836 tot 1912. Hij studeerde schilderen in Antwerpen, vestigde zich in de jaren 60 in Londen. Hij is beroemd om zijn reconstructies van het Romeinse leven, opgravingen in Pompeii hadden het Romeinse leven in de belangstelling gebracht, hoewel zijn modellen er niet echt als Romeinen uitzagen. Tadema schilderde eigenlijk zijn eigen publiek, Engelsen, die zich verkleed hebben als Romeinen.