zaterdag 30 juni 2012

keuze

Swarte

Swarte 
De jury van de Marten Toonderprijs besloot de prijs toe te kennen aan Joost Swarte. Omdat het hier om een stripprijs gaat lijkt mij dit een bizarre keuze: Swarte maakt zo goed als geen strips.
Ger Apeldoorn schrijft in de Eppo: "Strips maakt hij bijna niet meer, maar laten we eerlijk zijn, alleen al voor het bedenken van de term De Klare Lijn heeft hij hem meer dan verdiend."
Huh? Waarom zou iemand een prijs verdienen voor het bedenken van een term? De toevoeging 'laten we eerlijk zijn' begrijp ik ook niet. De prijs niet toekennen vanwege stripkwaliteiten maar vanwege een taalvondst lijkt mij juist ontzettend oneerlijk. Het is alsof de jury tegen alle stripliefhebbers wil zeggen: Tuurlijk verdient die Swarte de prijs niet, maar eh.... dikke vinger.

vrijdag 29 juni 2012

zwart wit

Vance, XIII
Ik hou enorm van strips in zwart wit, vaak vind ik ze nog mooier dan in kleur. Als ik een zwart wit versie zie van een strip die ik al een kleur heb dan kan ik hem meestal niet laten liggen. Zelfs niet als ik de strip helemaal niet zo goed getekend vind.
De laatste jaren was de strip XIII getekend door Willam Vance in Europa een kaskraker. Maar Vance tekent eigenlijk ontzettend saai, alsof hij er geen zin in heeft. Hij tekent bijna nooit perspectief, alles recht van voren en van opzij. Ooghoogte is tafelhoogte, een verdwijnpunt is niet nodig. En zelfs de hoofden: recht van voren en recht van opzij.
Vance, XIII
Er zijn zo weinig mogelijk decors: een steen, een stukje palmboom. Of vijf palmbomen, maar dan hebben ze een verhalende betekenis: de hoofdpersoon krijgt een erectie. Maar ik heb XIII altijd met veel plezier gelezen. En als ik een uitgave in zwart wit vind ben ik helemaal gelukkig.


donderdag 28 juni 2012

sfeer

De nieuwe Eppo kwam binnen. De pagina's van Haas bekijk ik altijd met enige argwaan. vaak moet ik wennen aan de inkleuring. "Wat hebben ze nou weer gedaan," riep ik, "ze hebben mijn boot van het eerste plaatje vernacheld. Ze hebben hem roodbruin geschilderd!"
Mijn vrouw had een andere kijk op het geval: "Ze hebben er een sfeerplaatje van gemaakt. Wel mooi." Dat was niet de steun waar ik op hoopte. Gelukkig was er nog iemand aanwezig, Kitty. "Kijk dan Kitty, ze hebben mijn boot roodbruin gemaakt.""Ja inderdaad," zei Kitty, "Ik vind het wel mooi. Sfeer."
"Ik hou ook van sfeer," riep ik nog," Ik hou alleen niet van roodbruine boten." Maar ze luisterden al  niet meer.



woensdag 27 juni 2012

project

Frits Jonker heeft een goed idee: hij gaat een boek samenstellen van allemaal veelbelovende projecten die er nooit gekomen zijn. Dat wordt een heel dik boek, denk ik dan, maar Frits is het wel gewend om hele dikke boeken te maken: zijn 'Showcase' telt meer dan 750 pagina's.
Mijn eerste bijdrage aan dit veelbelovende project is een strip waar ik maar 1 pagina van getekend heb, pagina 39. Het zou een heel lang verhaal worden, meer dan 200 pagina's, en ik had het scenario al min of meer rond. Het leek mij een goed plan om ergens middenin en pagina uit te werken om te kijken of de strip wat kon worden.
Niet veel later kwamen de twijfels. Grootste probleem met het verhaal was de afwezigheid van een centraal thema. Er gebeurde wel een hoop, maar het ging nergens over. Ik besloot het hele scenario te herschrijven, maar daar heb ik zo lang mee gewacht dat het hele project vergeten raakte.
Een paar jaar geleden kwam ik het scenario weer tegen. Ik vond het zo slecht dat ik het weggegooid heb.


dinsdag 26 juni 2012

corentin

Corentin, Milan K
De beurs in Antwerpen was naast een soort kasteel aan de Schelde, het Steen. Schuin tegenover ons was het kraampje van uitgeverij Medusa, bij hen kocht ik het tweede deel van de stripreeks Milan K. In Nederland kon ik die strip niet vinden. Ik vroeg mijn stripboer een half jaar geleden of de strip voor mij besteld kon worden, maar daar heb ik niets meer van gehoord.
Ik vind het een geweldige strip en ik begrijp niet waarom hij niet meer aandacht krijgt. Een jongen probeert het foruin van zijn vader die in coma ligt in handen te krijgen, honderden miljoenen die hem door de Russische maffia ontfutseld zijn. Het idee van een jonge miljonair in spijkerbroek doet denken aan Largo Winch, en net als bij Largo Winch sla ik de zakelijke uitleg over. Ik ga er gemakshalve maar vanuit dat de schrijver dat gegoochel met aandelen goed uitgeplozen heeft.

Francq, Largo Winch
 In tegenstelling tot Largo Winch vind ik de figuren in Milan K wel aangenaam om naar te kijken.

Rouge, Comanche
Tekenaar Corentin is de zoon van tekenaar Michel Rouge die vooral bekend is van Comanche en Blueberry.
Cuvelier, Corentin

 De naam Corentin ken ik als alleen als stripfiguur, Corentin van Paul Cuvelier. Mijn vrouw en ik  hebben nooit overwogen om onze zoon Blueberry te noemen.

Het Steen, Antwerpen


maandag 25 juni 2012

indianen





Voor tekenaars die geen zin hebben om ingewikkelde perspectief tekeningen te maken is er een uitvlucht: het bos. Om geen huizen, interieurs en auto's te hoeven tekenen bedacht ik 't Landje, een dierenstrip die zich in een bos afspeelt. De achtergronden beperken zich tot wat blaadjes, boompjes en stippeltjes, documentatie is niet nodig.

De nieuwste strip van Hermann 'Hemeloog' in de reeks 'Torens van Schemerwoude' speelt zich ook in een oerwoud af: een Spaanse expeditie in een Zuid Amerikaans oerwoud stuit op een groep indianen. Voor dit verhaal volstond een zeer minimale documentatie, een paar uniformen en wat wapens, Hermann kon lekker zijn gang gaan. Hij tekent nooit leuke vrouwen maar die komen gelukkig in dit verhaal niet voor. Het verhaal leest lekker vlot, om niet te zeggen dat je erdoor heen raast.
Apocalypto
Een aantal gegevens lijken rechtstreeks uit de film Apocalypto van Mel Gibson te komen, zoals onder andere achtervolgende Maya's, een adderbeet, een rivier. Maar ik heb van de strip genoten, dus wat maakt het uit.
Voor iedereen die de strip wil lezen een waarschuwing: de strip heeft een belachelijke flaptekst. Eigenlijk staat het hele verhaal achterop. Degene die hier verantwoordelijk voor is zou verbannen moeten worden, naar het archief of zo.

zondag 24 juni 2012

knoeien in perspectief

Het perspectief van een striptekening moet natuurlijk kloppen, verbazing over rammelend perspectief verstoort het leesritme. Maar het belang moet ook weer niet overdreven worden.
Mijn meest favoriete striptekenaar is op dit moment Francois Boucq (geboren 1955). De laatste strip die van Boucq uit kwam, Amos, was voor mij een feest om te lezen en te bekijken. Een aantal keer maakte Boucq van zijn perspectief een rommeltje.
Enkele voorbeelden:
Boucq
Als ik de wasbak en het glazen plaatje doortrek dan blijkt die vent, hoofdpersoon Amos, een reus. Ik schat hem 2 meter 10, minimaal.
Boucq
Zelfde persoon, Amos, maar niet meer de reus die hij was. Eerder een dwergje. 90 centimeter, hooguit.
Boucq
Als Amos van normale lengte is, dan lijkt mij dit een heel klein vrouwtje. Maar de tafel met stoelen op de achtergrond brengen mij helemaal in de war: ze zijn veel te groot.
Dit alles heeft mijn leesgenot geen moment gehinderd, misschien viel het me bij de eerste keer lezen niet eens op.
Zelf hou ik er van om pagina's zonder perspectief te maken. Dat kan niet fout en kan ik lekker doorkrassen.

zaterdag 23 juni 2012

perspectief

Een collega vroeg me hoe ik een kamer vanuit verschillende hoeken kon tekenen. Ik ben geen kenner op het gebied van perspectief en meestal rommel ik ook maar een eind raak. Maar als het iets preciezer moet ga ik als volgt te werk:


Ik maak een plattegrond van de kamer op een grid van vierkantjes die elk formaat kunnen voorstellen, in mijn voorbeeld zijn de vierkanten 50 bij 50 centimeter. Rechtsboven is een bank van 2 meter bij 75 centimeter, daarnaast een kastje van 1 meter bij 50 centimeter met daarop een plant en een boek, een tafeltje van 1 meter bij 1 meter en een stoel van 50 bij 50 centimeter.

Ik teken de ruimte in perspectief met vierkanten die overeenkomen met de vierkanten uit mijn plattegrond, dus ook 50 bij 50 centimeter. Ooghoogte is 180 centimeter, ruim 3,5 hokje.
Op de lichtbak teken ik de voorwerpen in deze ruimte. Alle punten op de vloer liggen vast, de hoogte kan ik bepalen door naar de vierkanten op de muur een lijn te trekken.
De achterkant van de bank heb ik op 1 meter genomen. Voor de zekerheid heb ik de hoogte van mijn eigen bank opgemeten, 80 centimeter. Oeps. Eigenlijk zou ik de tekening over moeten maken, maar daar heb ik geen zin in.
Een nieuwe grid om de kamer vanuit een ander standpunt te tekenen. Bankhoogte wordt nu 80 centimeter, ooghoogte is ongeveer 140 centimeter.
Omdat de bank nu 80 centimeter hoog is wordt hij net zo hoog als het kastje.
Poppetjes erin, even het scenario raadplegen voor de volgende plaatjes:

Handelsreiziger: Liefje, wie is eh...
Liefje: Dit is Matt. Eh... hij kwam binnen en eh... ging niet meer weg en eh...
Matt: Doe je jas uit en ga zitten of sodemieter op, maar blijf daar niet zo staan. Daar word ik zenuwachtig van...


Allemaal close ups. Gelukkig, geen perspectief.

vrijdag 22 juni 2012

antwerpen





Zaterdag de Commix Factory in Antwerpen. Doelstelling is jonge tekenaars en muzikanten zichzelf bekend te maken bij het publiek. Jonge tekenaars? Dat zal wel een typ fout zijn, ze bedoelen vast oudere tekenaars.
Ik lees nu ook op de illustratie dat het duurt van 10 uur 's ochtends tot 10 uur 's avonds. Mijn hemel, 10 uur 's avonds. Weten ze daar in Antwerpen niet dat wij oudere tekenaars op dat tijdstip allang voor de televisie liggen te slapen?
Ik moet niet vergeten mijn oordopjes mee te nemen. Ik ben niet op de hoogte van de hedendaagse Belgische muziek, mijn kennis van Belgische muziek beperkt zich tot Brel en K3, maar ik bereid me voor op een bak met herrie. Ik heb er zin in. Nu moet alleen het weer nog meezitten.

donderdag 21 juni 2012

schildersvrouwen

Jaren geleden voorspelde ik mijn vrouw dat ze de meest geschilderde vrouw uit de kunstgeschiedenis zou worden. Hoeveel Saskia's zijn er nou helemaal van Rembrandt?
Saskia van Rijn

Saskia van Rijn


En hoeveel Helene's heeft Rubens geschilderd?

Helene Rubens

Helene Rubens
Mathilde's van Willink? Prachtige werken, maar de aantallen zijn te overzien.

Mathilde Willink
Laatst las ik in een boek over de Belgische schilder Theo van Rysselberghe (1862-1926) dat hij ieder jaar minstens een portret van zijn vrouw Maria schilderde.

Maria van Rysselberghe

Godskolere. Ik moet nog flink doorkwasten om die Theo weer in te halen.


woensdag 20 juni 2012

filmer






Ik heb het hem nooit gevraagd, maar ik denk dat Rob, de scenarioschrijver van Haas, het liefste een filmscenario zou schrijven. Volgens mij ziet hij de scenes die hij schrijft als een film voor zijn ogen.
Ik denk dat hij bij zijn computer een regisseursstoel heeft staan, met zijn naam achterop. Als er een nieuw personages in de strip geïntroduceerd wordt geeft hij aan welke acteur of actrice hij het liefste voor de rol zou casten.
Boerin Paulien is een krachtdadige vrouw van tegen de veertig. "Ik wil dat ze wordt gespeeld door Charlize Theron, maar dan over tien jaar," zei Rob. Terwijl ik Charlize wat bijwerk met wat extra lijntjes om haar wat ouder te maken denkt Rob al aan een nieuw figuur. "Ik wil Charles Durning" roept hij. "Kan iemand hem bellen, vragen of hij tijd heeft?"

dinsdag 19 juni 2012

kitsch

Repin

Repin

Repin 
Waarom was ik zo kwaad op Joop Daalmeijer toen hij de schilderijen van bijvoorbeeld Repin kitsch noemde? Kitsch voorwerpen bestaan volgens mij vooral in de souvenirbranche: iedereen weet dat ze als voorwerp niks voorstellen maar dat ze een herinnering aan een bepaalde vakantie oproepen, bijvoorbeeld een Eiffeltorentje met een lampje. Bij geschilderde kitsch denk ik aan kabouters en aangeklede dieren, maar dat is al minder duidelijk.
Schilderkunst met een verhaal was in de negentiende eeuw belangrijk, maar is al meer dan honderd jaar uit de mode. Mensen die dergelijke schilderijen kitsch noemen vinden het fijn om tot een elite te behoren. Ze bedoelen  te zeggen dat ze modieus zijn en dat ze niet van dat soort schilderkunst houden, maar ze noemen het kitsch. Ik veronderstel een zekere onnadenkendheid.
Behalve bij Joop. Hij weet ongetwijfeld dat het onzin is wat hij zegt, maar bij hem wordt het politiek. Hij kweekt stemming. Ik zie hem al zitten bij de staatssecretaris:
"Bezuinigen op de omroepen? Nee joh, niet doen! Ze worden al zo zwaar getroffen."
"Waar dan op Joop, het moet ergens vandaan komen."
"Eh.... neem nou dat Groninger museum, wat die laten zien, ongelooflijk, allemaal kitsch!"
"Zoals die tentoonstelling van die rus, eh... hoe heet ie... Repin?"
"Precies. Ken jij die Eiffeltoren? Met dat lampje? Repin is erger. Gewoon sluiten die Groningse hap."


maandag 18 juni 2012

joop

Levitan

Levitan

Levitan
Ik heb de afgelopen paar jaar genoten van een aantal schitterende schilderijenexposities in het Groninger museum. Waterhouse, Repin, Russische landschappen, ik noem er maar een paar. Zeer inspirerend ook, de landschappen van Levitan (1860-1900) nodigen uit om zelf ook weer op pad te gaan.
Laatst was Joop Daalmeijer op de radio. Als voorzitter van de Raad voor Cultuur is Daalmeijer een van de invloedrijkste personen in de kunstwereld. De raad is het wettelijke adviesorgaan van de regering en het parlement op het terrein van kunst, cultuur en media. Hij adviseert over beleid en over subsidiebesluiten.
Tussen neus en lippen door noemde hij de tentoongestelde werken in Groningen kitsch. Ik was enorm kwaad, ik heb snel de radio uitgedaan. Maar het was al te laat. Dat zo'n figuur met zo'n positie zo'n mening verkondigt bracht me zo van slag dat ik niet meer kon werken. Gelukkig heb ik een bank in mijn atelier en vind ik slapen ook heel fijn om te doen.