zondag 6 mei 2012

spring

Alma Tadema, the finding of Moses
Het was mijn bedoeling een blog te maken over illustratiewerk, het is er een geworden over Alma-Tadema, als antwoord op een reactie van Matthijs.
Hij schrijft dat hij de geïnstitutionaliseerde afkeer van Tadema wel kan begrijpen. Ik heb daar juist moeite mee.
In 1965 werd een groot schilderij van Tadema, The finding of Mozes, 137,5 x 213,4 cm, door een oplettende wandelaar bij een vuilnisbak weggehaald.
Blijkbaar schaamde de eigenaar zich zo dat hij hem niet eens wilde verkopen. Ik neem aan dat hier de geïnstitutionaliseerde afkeer een dieptepunt bereikte.


Alma Tadema, spring

Een persoonlijke afkeer kan ik nog wel begrijpen, figuren worden vlak en emotieloos genoemd, maar daar ben ik het niet mee eens. Als voorbeeld een paar figuren van 'Spring', 179,1 x 80 cm, een schilderij met een optocht ter ere van Ceres, de godin van de landbouw.
Dat kunst moet schuren lijkt mij een vooroordeel, dat zal ook wel geïnstititionaliseerd zijn. Misschien moeten we van die instituties af, en gewoon van academische schilderijen gaan genieten. En niet omdat ze technisch goed in elkaar zitten, maar omdat ze mooi zijn. Ik wil in ieder geval niets vantevoren uitsluiten, ook niet de 21e eeuwse lelijkheid.

6 opmerkingen:

  1. Dank voor je uitvoerige reactie :-)

    Uiteraard heb je gelijk als je zegt dat persoonlijke afkeer iets anders zou moeten zijn dan geïnstitutionaliseerde. Maar ja, als alle critici een persoonlijke afkeer hebben van Alma-Tadema, wordt die afkeer vanzelf een instituut.

    Klaarblijkelijk heb jij persoonlijk het vermogen door dat gelikte heen te kijken. Ikzelf (geen instituut, uiteraard) heb dat vermogen niet. Ook de twee dames die je hier in close-up laat zien, vind ik overdreven gestileerd en glad. Dat is natuurlijk smaak, maar of je daar nu echt over kunt twisten, vraag ik me soms wel eens af. Vergelijk deze vrouwenkoppies eens met die van de eveneens door jou zeer bewonderde Rembrandt: die zijn toch veel levendiger en daardoor boeiender om naar te kijken? Rembrandt is slordig en, ja, schuurt, en het lijkt mij een goeie gok te stellen dat het misschien wel dat schuren is dat zijn werk boeiender, en dus, misschien wel, betere kunst, maakt, waardoor het onder geen voorwaarde met de vuilnisman wordt meegegeven, dan dat van de technisch veel handiger Alma Tadema.

    Nu ja, ik ben verder geen kunstexpert, alleen maar iemand die je weblog met veel plezier leest en er af en toe een reactie op achterlaat om je te laten merken dat-ie dat doet en zelfs wel eens nadenkt over wat je in je stukjes schrijft.

    Overigens hebben mijn vrouw en ik afgelopen week in Gent een tentoonstelling gezien van het werk van Ford Maddox Brown - ook een schilder wiens werk tijdens de jaren zestig van de twintigste eeuw wellicht bij het vuilnis werd meegegeven. Net als jij lijkt me dat een overdreven reactie, maar echt heel fantastisch vond ik 's mans schilderijen en tekeningen niet. Wel is het opmerkelijk dat er in het toch op zich vrij cultureel correcte Museum voor Schone Kunsten in Gent überhaupt een tentoonstelling werd gewijd aan een voorheen tamelijk verguisde Victoriaanse schilder. Misschien is er een kentering gaande en is goed, technisch vaardig schilderen tegenwoordig weer gewoon toegestaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha, "geïnstititionaliseerd", ik vind dat een fijn woord! Geen idee wat het betekent, maar ik hoop het hier nog vaak te lezen...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wauw, een tentoonstelling van het werk van Ford Maddox Brown, die had ik graag gezien. Volgens mij heb ik maar een schilderij van Brown gezien, een of ander vreemd christelijk onderwerp, Jezus die iemands voeten wast of zo. Geschilderd in een stijl die ook de vroege prerafaellieten kenmerkten, terwijl ik meer een liefhebber ben van de stijl na Rafael. Maar toch was er waarschijnlijk veel te genieten, daar in Gent.

    Ik vind geïnstitutionaliseerd ook een fijn woord, en hoop het nog vaak te gebruiken. Misschien morgen al.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Fred, Matthijs,
      Hoera, pennenstrijd! Even meedoen…
      Geïnstitutionaliseerd is er inderdaad een om te onthouden.
      Maar waar iedereen geïnstitutionaliseerd omarmt, houd ik het toch op schuren.
      Goede kunst schuurt, ondanks de verschillende toepassingen van dat woord. (denk ook aan: plankje gladmaken, moderne dansvorm, zand in je badpak) Voor iets dat je flink bezig kan houden is de laatste betekenis echter treffend.
      Dat het bij Alma Tadema om heuse kunst gaat blijkt uit het feit dat het al enkele dagen behoorlijk schuurt bij de blogger en reageerder. Tenzij Matthijs in België woont, onderneemt hij zelfs een tocht over de grens naar een …cultureel correct museum…[sic] om achteraf te constateren dat Ford Maddox Brown tegenviel. Wel een inspanning voor iets wat je vooraf al kwalificeert als negentiende-eeuwse … inhoudsloze kitsch… [sic].
      Maar kennelijk houdt het Matthijs bezig en heeft hij er in twee reacties op de blog al zeshonderd woorden aan gewijd. Zo wordt …emotieloze, vlakke kunst…[sic] leuke hersengymnastiek en daar gaat het bij kunst toch ook over? Het raakt Matthijs misschien meer en anders dan hij verwacht had.
      Misschien zijn instituties minder dwingend dan gedacht en blijkt de eigen smaak toch te sterk voor de conventies van critici. (quote: “als je er met een onbevangen blik naar kunt kijken en erin slaagt het te waarderen zoals het destijds bedoeld is, dus vooral met aandacht voor de technische uitvoering ervan, valt er zelfs voor een cynische eenentwintigste-eeuwer met een voorliefde voor rafelrandjes en vuil best nog wel wat van de genieten.”) Dat gaat de goede kant op, Matthijs. Mensch durf te leven. Break free. Weekt u zelf los van voorschriften.
      Waar Alma Tadema in het voorbeeld zo perfect mogelijk leuke meisjes probeerde te schilderen ging het Rembrandt om hele andere dingen. Voorkeuren van een beschouwer voor die aspecten van een schilder zijn persoonlijk en legitiem. Maar laten we eerlijk zijn; wel eens een lekkere meid door Rembrandt geschilderd gezien?

      Verwijderen
  4. Fred, ken jij James Gurney toevallig? Ook niet helemaal politiek correct wegens te academisch én redelijk fantastische onderwerpen, maar fantastische vakman (of in het Vlaams: "nen goeien stielman")! => http://gurneyjourney.blogspot.com/

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Inderdaad Ivo, de cover van Dinotopia lijkt wel geïnspireerd door 'Spring', met die bloemenmeisjes. Een goed idee om binnenkort wat plaatjes van Gurney te tonen.

    BeantwoordenVerwijderen